Dr. Philip Poortmans werkt mee aan toolbox om onnodig verwijderen van lymfeklieren bij borstkanker te vermijden

Oncoloog-radiotherapeut Philip Poortmans van het Iridium Netwerk heeft meegewerkt aan de ontwikkeling van een toolbox, die tips geeft om te voorkomen dat bij de behandeling van borstkanker de lymfeklieren in de oksel onnodig worden verwijderd. Dat deed hij samen met onderzoekers van het universitair ziekenhuis van Heidelberg (Duitsland), de universiteit van Luzern (Zwitserland), en een groep internationale wetenschappers, patiëntvertegenwoordigers en Europese kankerverenigingen.

Door preoperatieve chemotherapie bij borstkanker kunnen de tumor en eventuele uitzaaiingen naar de lymfeklieren aanzienlijk verkleinen. Dat kan ervoor zorgen dat nadien, tijdens de operatie, de lymfeklieren in de oksel niet volledig moeten worden verwijderd. Ook verkleint zo het risico op een lymfoedeem in de arm: een ophoping van lymfevocht in en onder de huid doordat de afvoer van het lymfevocht is verstoord.

Toch wijst onderzoek uit dat de lymfeklieren in de oksel bij de behandeling van borstkanker nog te vaak volledig worden weggenomen. Daarom ontwikkelde de onderzoeksgroep de “Lucerne Toolbox”: een praktijkgids met tips en aanbevelingen om het onnodig verwijderen van de lymfeklieren te voorkomen, en dit eenduidig in de klinische praktijk om te zetten. Zo hoeven in veel gevallen niet alle lymfeklieren in de oksel weggenomen te worden, maar kan de chirurg zeer gericht enkele specifieke klieren verwijderen, zoals de schildwacht- of vooraf gemarkeerde klieren.

De uitgebreidheid en het resultaat van een lymfeklieroperatie heeft complexe gevolgen voor de daaropvolgende bestraling en chemotherapie of hormoontherapie. Die moeten worden afgestemd op de individuele patiënt. Om het succes van de tips uit de toolbox op te volgen, maken de onderzoekers momenteel een registratie en evaluatie van het risico op de terugkeer van kanker en de bijwerkingen bij patiënten.

Philippe Poortmans
Groepsfoto tijdens de fysische meeting in Luzern (dr. Poortmans staat op de tweede rij, helemaal rechts).