campus Sint-Augustinus - route 371
Endometriose kan behandeld worden met medicatie, met chirurgie en/of met een vruchtbaarheidsbehandeling. Welke behandeling het meest geschikt is, hangt af van de situatie van de patiënt: aanwezigheid en ernst van pijnklachten, kinderwens, leeftijd, vruchtbaarheid van de partner, lokalisatie van de endometrioseletsels …
Wanneer de endometriose pijnklachten veroorzaakt kunnen pijnstillers worden voorgeschreven zoals paracetamol en ontstekingsremmers (NSAID’s). Een kleine groep patiënten heeft mogelijk sterkere pijnstillers zoals opiaten of morfineachtige producten nodig. Die kunnen eventueel worden voorgeschreven na consultatie in de pijnkliniek.
Daarnaast wordt vaak hormonale medicatie voorgeschreven om de menstruatiecyclus en de productie van vrouwelijke hormonen te onderdrukken. Op die manier wordt de groei van endometrioseletsels geremd. Binnen de hormonale therapie bestaat er een hele waaier aan mogelijkheden: een anticonceptiepil, een vaginale ring, een anticonceptiepleister, een hormoonspiraal of een progestageenpil (minipil). Samen met je arts kies je het middel dat voor jouw het meest geschikt is. Bij endometriosepatiënten met een actieve kinderwens is hormonale onderdrukking niet mogelijk.
Net voor een operatie (enkel bij uitgebreide endometriose) kan een kuur GnRH-analogen worden voorgeschreven om je tijdelijk in een menopauzale toestand te brengen. Hierbij wordt maandelijks drie keer een injectie toegediend om de natuurlijke productie van oestrogeen volledig te remmen en zo te endometriosehaarden maximaal te inactiveren. Mogelijke bijwerkingen van GnRH-analogen zijn: vapeurs, nachtzweten, hoofdpijn, stemmingswisselingen en botontkalking. Om deze bijwerkingen te verminderen, kan “add-back-medicatie” worden voorgeschreven.
Nieuwere hormonale behandelopties zoals aromatase-inhibitoren of GnRH-antagonisten kunnen in geselecteerde gevallen worden voorgesteld.
Chirurgische verwijdering van endometriose wordt voorgesteld bij vrouwen die klachten van endometriose blijven ondervinden nadat verschillende vormen van hormonale therapie hebben gefaald. Ook bij een actieve kinderwens is de opstart van een hormonale behandeling niet mogelijk en kan chirurgie aangewezen zijn.
Endometriosechirurgie gebeurt via een kijkoperatie (laparoscopie) waarbij ook de endometriosehaarden kunnen verwijderd worden. Een kijkoperatie gebeurt onder algemene verdoving. Ter hoogte van de navel wordt er een incisie van ongeveer 1 cm gemaakt waarlangs een kijkbuis met camera in de buikholte wordt gebracht. De buikholte wordt gevuld met CO2 (koolzuurgas) om werkruimte te creëren. In de onderbuik kunnen nog één tot drie incisies van vijf tot tien millimeter gemaakt worden om werkinstrumenten in de buikholte te brengen. In ons centrum worden endometrioseletsels verwijderd met een CO2-laser. Een CO2-laser verdampt cellen met een energiestraal. In tegenstelling tot elektrochirurgie laat dit omliggende weefsels onaangetast. Met deze techniek kunnen de endometrioseletsels zeer precies worden verwijderd. Studies hebben aangetoond dat de zwangerschapskansen na laser-laparoscopie hoger zijn dan na klassieke elektrochirurgie.
Afhankelijk van de uitgebreidheid van de endometriose gebeurt de ingreep via het chirurgisch dagziekenhuis of via hospitalisatie op de afdeling gynaecologie.
Bij uitgebreide endometriose voert een multidisciplinair team de ingreep uit. Dit team bestaat uit een gynaecoloog met uitgebreide expertise in endometriosechirurgie, een uroloog (specialist van de urinewegen) en/of een darmchirurg.
Chirurgie kan zowel de pijnklachten als de vruchtbaarheid bij patiënten met endometriose verbeteren. Na de ingreep bespreken we met de patiënt de kans op een spontane zwangerschap of de mogelijkheid van een vruchtbaarheidsbehandeling.
Bij een kinderwens kan eventueel een vruchtbaarheidsbehandeling zoals intra-uteriene inseminatie of in-vitrofertilisatie worden voorgesteld. Dit hangt af van de ernst en de lokalisatie van de endometriose. Meer informatie over verschillende soorten vruchtbaarheidsbehandelingen vind je op de website van het Fertiliteitscentrum.
Bij endometriosecyste(n) ter hoogte van de eierstokken kan het interessant zijn om preventief eicellen te laten invriezen om de kansen op een zwangerschap in de toekomst te verhogen.
Psychologische ondersteuning kan nuttig zijn om beter om te gaan met pijn en eventuele andere klachten. Ook de vele onzekerheden en de impact op het dagelijks leven kunnen zwaar wegen.
Sommige vrouwen met endometriose hebben pijn bij seksuele betrekkingen. Ook nadat de endometrioseletsels chirurgisch verwijderd worden, kunnen zij nog last hebben van spierspanning en verkramping.