Route 6 (Oosterveld) - gelijkvloers
Anatomie van de borst
De borst bestaat uit klierkwabjes (= lobulus) die via de klierbuizen (=ductus) de melk bij de borstvoeding afvoeren naar de tepel. Behalve uit klierweefsel bestaat de borst uit vet- en steunweefsel. Huidweefsel begrenst de borst naar buiten toe, spierweefsel vormt de diepe grens naar de borstkas. De aanwezige bloed- en lymfevaten vervolledigen de samenstelling.
Lymfevaten zijn vergelijkbaar met bloedvaten, in die zin dat ze lymfevocht vervoeren in de plaats van bloed. Lymfevocht is een heldere vloeistof die o.a. immuuncellen (= afweercellen) bevat. Deze cellen spelen een cruciale rol in de verdediging tegen infecties. De lymfevaten van de borst komen voor het grootste deel samen in lymfeknopen van de oksel.
Wat is borstkanker?
Borstkanker is de meest voorkomende soort kanker bij vrouwen. 1 op 9 Belgische vrouwen krijgt tijdens haar leven borstkanker.
Bij borstkanker ontstaat er een kwaadaardige tumor in de borst. Borstkanker (mammacarcinoom) ontstaat in de regel in cellen van het klierweefsel of van de melkgangetjes. Eerst groeit het gezwel in het weefsel waarin het is ontstaan, later doorbreekt het die grens en groeit het verder in de weefsels rond de klierbuizen en klierkwabjes, zoals het vet- en steunweefsel. Het kan ook in de tepel groeien, in de huid of aan de borstspier vastgroeien. Borstkanker komt vooral voor bij vrouwen tussen de 50 en 70 jaar, maar het kan ook op andere leeftijden voorkomen. Soms (5-10 %) is er sprake van een erfelijke voorbeschikkende factor.
Ook mannen kunnen kanker in de borst krijgen: ongeveer 1 % van de mensen met borstkanker is man.
Oorzaken van borstkanker
Het is niet zondermeer duidelijk waardoor borstkanker ontstaat. Bij een klein deel (5-10 %) van de patiënten is de belangrijkste oorzaak een genetische voorbeschikking (mutatie) in één van de zogenaamde borstkankergenen (BRCA 1 of 2 bijvoorbeeld). Deze vormen van borstkanker zijn dus erfelijk. De meeste borstkankers zijn echter niet veroorzaakt door (gekende) erfelijke factoren. In 10-20 % van de gevallen is er wel een duidelijke familiale belasting (van andere familieleden met borstkanker), maar kan er geen erfelijke factor aangetoond worden.
Er zijn wel een aantal risicofactoren beschreven, waarvan wordt aangenomen dat ze een invloed zouden kunnen hebben op het ontwikkelen van borstkanker:
- Op jonge leeftijd de eerste menstruatie en op late leeftijd de overgang
- Geen kinderen krijgen of pas na het 35ste jaar de eerste zwangerschap
- Langdurig gebruik van orale anticonceptiepil en/of langdurig gebruik van hormoonpreparaten tegen overgangsklachten
- Ongezonde leefstijl: te weinig bewegen, teveel alcohol, roken en overgewicht.
Symptomen en tekens van borstkanker
Wanneer je de volgende veranderingen zelf opmerkt, is het verstandig om naar de huisarts te gaan:
- Een knobbeltje of deukje in de borst
- Recent ingetrokken tepel
- Verandering van de tepel: roodheid, schilfertjes of een plekje dat op eczeem lijkt
- Bloederig of bruin tepelvocht
- Pijn in de borst waar ook het weefsel iets anders aanvoelt
- Een wondje van de huid dat niet geneest
- Een borst die warm aanvoelt en rood verkleurd is
- Zwelling in de oksel
Hoe snel kan ik bij GZA terecht als ik borstkanker heb?
De borstkliniek is ondertussen uitgegroeid tot één van de grootste borstkankercentra in België. Dankzij deze samenwerking kunnen patiënten voor dringende afspraken snel terecht bij de borstkliniek: voel je een knobbeltje, dan kan je binnen 2 werkdagen op raadpleging komen bij één van onze borstspecialisten.
Gespecialiseerd borstkankerteam
In de borstkliniek werkt een team van specialisten nauw samen met elkaar om je de beste zorg te kunnen geven. Gezamenlijk beoordelen de teamleden welke behandeling voor jou de beste is. Dat doen we aan de hand van de meest recente richtlijnen, de nieuwste inzichten en resultaten uit wetenschappelijk onderzoek, en op basis van jouw specifieke situatie. Deelname aan klinisch wetenschappelijk onderzoek is geïntegreerd in de werking van de borstkliniek. Uiteraard bepaal je zelf mee je behandelplan.
Ons team bestaat uit:
- Borstchirurg
- Medisch oncoloog
- Radiotherapeut
- Verpleegkundig consulent
- Radioloog
- Patholoog-anatoom
- Plastisch chirurg
- Oncopsycholoog
Soorten borstkanker
Er zijn goedaardige en kwaadaardige tumoren. Als de tumor kwaadaardig is spreken we over kanker. Goedaardige tumoren groeien niet door andere weefsels heen en verspreiden zich niet in het lichaam. De meest voorkomende vormen van goedaardige tumoren zijn onder andere een fibroadenoom, een cyste en een lipoom.
Er zijn goedaardige en kwaadaardige tumoren. Als de tumor kwaadaardig is spreken we over kanker. Goedaardige tumoren groeien niet door andere weefsels heen en verspreiden zich niet in het lichaam. De meest voorkomende vormen van goedaardige tumoren zijn onder andere een fibroadenoom, een cyste en een lipoom.
Mastopathie
Veel vrouwen hebben last van pijnlijke borsten die regelmatig gespannen aanvoelen en nauwelijks aanraking verdragen. Bij mastopathie zijn één of meer knobbels in het borstweefsel te voelen. Het borstklierweefsel voelt vaak onregelmatig aan. De borsten kunnen heel gespannen zijn en groter worden. Soms is er afscheiding uit de tepel(s) of kunnen er cysten ontstaan (cysteuze mastopathie).
Gynaecomastie
Bij mannen kan om verschillende uiteenlopende redenen (o.a. medicatiegebruik) een opzetting ontstaan van het klierweefsel, niet te verwarren met vetophoping bij obesitas.
DCIS
Ductaal carcinoom in situ is een voorstadium van borstkanker dat ontstaat in de melkgangen van de borst en wordt gezien op een mammografie met kalkspatjes (=calcificaties). Er zijn dan afwijkende cellen ontstaan in het melkgangstelsel van de borst. Deze ontspoorde cellen blijven delen. Hoe snel ze delen kan sterk verschillen. De cellen zijn niet binnengedrongen in het omliggende weefsel. De behandeling van DCIS heeft als doel het ontstaan van borstkanker te voorkomen. Behandeling van DCIS bestaat uit het operatief verwijderen van dit letsel, eventueel gevolgd door een bestraling.
We spreken van kwaadaardige tumoren indien de kankercellen zich verder verspreiden dan de plek waar ze zijn ontstaan en dus het vet- en steunweefsel binnendringen (invasief). Dit is niet hetzelfde als uitgezaaide borstkanker. Bij uitgezaaide borstkanker verspreiden de kankercellen zich buiten de borst en oksel. Niet alle kanker in de borst is van eenzelfde soort. Er zijn met andere woorden verschillende vormen van borstkanker, met wisselend beloop en wisselend effect van behandelingen. Er kunnen zich in één borst verschillende soorten kanker tegelijk voordoen, bijvoorbeeld zowel een ductaal als een lobulair carcinoom.
Invasief ductaal carcinoom
Een invasief ductaal carcinoom ontstaat in de melkgangen en kan daarbuiten verdergroeien. Het invasief ductaal carcinoom is de meest voorkomende vorm van borstkanker en kan aanvoelen als een harde knobbel.
Invasief lobulair carcinoom
Een invasief lobulair carcinoom ontstaat in de melkklieren. De tumor is vaak alleen te voelen als een algehele zwelling van de borst.
Dit heet ook wel hormoon-positieve borstkanker. Hormoongevoelig betekent dat oestrogeen, het belangrijkste vrouwelijke hormoon, de tumorcellen kan stimuleren om te vermenigvuldigen (of te delen). Indien deze hormonen de tumor niet kunnen stimuleren om te groeien, wordt gesproken van hormoonongevoelige borstkanker. Dat is belangrijk om te weten voor de behandeling, omdat hormonale therapie enkel werkt bij hormoongevoelige borstkanker.
HER2/neu is een eiwit dat op de tumorcellen zit. Het wordt ook wel HER2 genoemd. Dit staat voor Humane Epidermale groeifactor Receptor2. Als er teveel van dit eiwit op een tumorcel aanwezig is, wordt de groei ervan gestimuleerd. We spreken dan van Her2/neu-positieve kanker. Dit is belangrijk om weten, omdat er medicijnen zijn die zich specifiek op dit eiwit richten. Deze doelgerichte therapie werkt enkel bij HER2/neu-positieve borstkanker. Deze vorm van borstkanker behandelen we best altijd eerst met medicatie alvorens we overgaan tot een operatie.
Wanneer de kankercellen negatief zijn voor oestrogeenreceptoren, progesteronreceptoren en HER2/neu, spreken we van triple negatieve borstkanker: drie keer afwezig dus. Bij deze vorm van borstkanker hebben antihormonale therapie en anti-HER2 medicatie geen effect.
Inflammatoir borstcarcinoom is een vorm van zeldzame maar zeer agressieve, snelgroeiende borstkanker. Bij deze borstkanker vertoont de borst tekens van ontsteking en is dus rood, warm, opgezwollen en pijnlijk. De gezwollen huid lijkt op een sinaasappelschil. In tegenstelling tot een infectie van de borst is hier geen koorts en is er geen beterschap onder antibiotica.