Experts ESMO bereiken consensus over behandeling van borstkanker tijdens de zwangerschap

De European Society for Medical Oncology (ESMO) organiseerde in 2022 een virtueel consensusvormingsproces over borstkanker tijdens de zwangerschap (PrBC). De consensus werd gevormd op basis van ervaringen en inzichten van een multidisciplinaire groep van 24 vooraanstaande experts uit 13 landen op het gebied van de aanpak van PrBC, onder wie oncoloog-radiotherapeut Philip Poortmans van het Iridium Netwerk. 

Het doel was om duidelijke en klinisch bruikbare aanbevelingen uit te werken over controversiële onderwerpen die niet adequaat kunnen worden opgenomen in de evidence-based ESMO Clinical Practice Guideline.

Met name over radiotherapie werden duidelijke standpunten geaccepteerd die initieel niet door iedereen als evident werden beoordeeld, zoals bijvoorbeeld:

• Radiotherapie tijdens een zwangerschap is niet noodzakelijk af te raden. De stralingsdosis voor de foetus hangt af van de afstand tot het te bestralen gebied en van verschillende andere parameters, zoals de voorgeschreven dosis, grootte en locatie van de doelvolumes. Belangrijk is dat de stralingsgevoeligheid van de foetale weefsels en daarmee de stralingsgerelateerde toxiciteitsrisico's afhankelijk zijn van de zwangerschapsduur. Daarom bepaalt het stadium van de zwangerschap in combinatie met parameters die verband houden met de radiotherapie de risico's. Daarvoor is vroege betrokkenheid van het bestralingsteam essentieel.
• Tijdens het eerste en het grootste deel van het tweede trimester van de zwangerschap, gaat bestraling van een doelgebied dat zich boven het middenrif bevindt niet gepaard met een hoge blootstelling van de foetus. Aanvullend bekkenafscherming biedt eventueel een mogelijkheid dit nog verder te verlagen, bv. met behulp van een mobiel loodscherm dat tussen de stralingsbron wordt geplaatst en op voldoende afstand tot de patiënt. Daarom dient radiotherapie overwogen te worden, bv. als het uitstellen ervan tot na de bevalling een nadelig effect zou kunnen hebben op het verdere ziekteverloop.

De consensusverklaringen werden ontwikkeld door drie verschillende werkgroepen en vervolgens voorgelegd aan het gehele panel voor verdere discussie en aanpassing alvorens te stemmen. Bij de stemming werden beide stellingen met 100 % consensus geaccepteerd.

Onderstaand artikel presenteert de ontwikkelde aanbevelingen, inclusief de bevindingen uit de paneldiscussies van deskundigen, de mening van deskundigen en een samenvatting van het bewijsmateriaal dat elke verklaring ondersteunt.

Referentie: Loibl S, Azim HA Jr, Bachelot T, Berveiller P, Bosch A, Cardonick E, Denkert C, Halaska MJ, Hoeltzenbein M, Johansson ALV, Maggen C, Markert UR, Peccatori F, Poortmans P, Saloustros E, Saura C, Schmid P, Stamatakis E, van den Heuvel-Eibrink M, van Gerwen M, Vandecaveye V, Pentheroudakis G, Curigliano G, Amant F. ESMO Expert Consensus Statements on the management of breast cancer during pregnancy (PrBC). Ann Oncol. 2023 Aug 9:S0923-7534(23)00798-6. doi: 10.1016/j.annonc.2023.08.001.